Kryteria członkostwa w Grupie Polskiej ILA (lista "londyńska" i krajowa)

Kryteria członkostwa w Grupie Polskiej ILA (lista "londyńska" i krajowa)

Nieznane jest określenie kryteriów członkostwa GP w okresie 16-lecia od jej ustanowienia do II wojny światowej. Analizując dostępne materiały można ogólnie powiedzieć, że zdecydowanie dominowali w niej prawnicy, należący do kręgów naukowych, palestry oraz zawodów związanych ze służbą państwową, zwłaszcza zagraniczną.

Znacznie dokładniej można określić kryteria członkostwa GP w okresie od jej reaktywowania po II wojnie światowej. Z pewnością nadal podstawowym kryterium, kwalifikującym kandydata do rozpatrzenia wniosku o przyjęcie do Grupy, było jego wykształcenie prawnicze, wsparte uprawianiem nauki lub zawodowe praktykowanie prawa międzynarodowego. Według dostępnych źródeł - w okresie od jej odrodzenia w 1956 r. po powojenną "odwilż" w stosunkach między "światem kapitalizmu i socjalizmu" dwa czynniki zdawały się początkowo określać niemal stałą liczbę członków zwyczajnych ("listy londyńskiej") Grupy Polskiej ILA. Najpierw (w okresie PRL) podstawowym hamulcem rozwoju ilościowego było nieufne nastawienie władz do wszelkiej działalności stowarzyszeń i organizacji obywatelskich. Dotyczyło to zwłaszcza trudnej do kontrolowania działalności na newralgicznym styku ze światem "imperializmu". Równolegle bardzo ważnym czynnikiem było rygorystyczne planowanie (i ograniczanie) wydatków dewizowych. Stąd zapewne wywodziła się - i przez długi czas była praktykowana sekciarska koncepcja ograniczania członkostwa jedynie do tych posiadaczy stopnia naukowego doktora nauk prawnych, którzy specjalizowali się zawodowo w publicznym i prywatnym prawie międzynarodowym.

Koncepcję ograniczania albo "zamrożenia" członkostwa z okresu odradzania GP po II wojnie światowej (co przejawiało się w jego "elitarnym" charakterze) interesująco objaśnia prof. Jacek Machowski. Mianowicie okazuje się, że w ten sposób starano się utrzymać profesjonalny charakter Grupy i uchronić ją przed zdominowaniem przez funkcjonariuszy partyjnych i państwowych. Dlatego to - zaraz przy reaktywowaniu GP - ustalono dodatkowy warunek członkostwa w postaci wspomnianego doktoratu nauk prawnych. Innym istotnym czynnikiem tego "zamrożenia" był problem regulowania - w warunkach ścisłej reglamentacji płatności dewizowych - składek członkowskich na rzecz światowego ILA. W ówczesnych warunkach musiały one być preliminowane przez uprawnioną do tego instytucję. Na początku było nią Zrzeszenie Prawników Polskich. Później - i do dziś - składki są budżetowane przez Biuro Współpracy z Zagranicą PAN, jako że Grupa Polska ILA od długiego już czasu jest afiliowana przy Komitecie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. Akademia miewała i do dziś ma trudności ze zdobyciem funduszy na swe statutowe cele.

Z czasem - z potrzeby dobrze wówczas wykształconych już w powojennej Polsce młodych prawników w zakresie prawa międzynarodowego, a także dla zawsze koniecznej więzi teorii z praktyką międzynarodową -Zarząd Grupy wyszedł z inicjatywą rozszerzenia członkostwa również na magistrów prawa, mających w pracy zawodowej do czynienia z prawem międzynarodowym. Przypomnijmy, na początku było jedno członkostwo "listy londyńskiej" równoznaczne z posiadaniem dyplomu doktorskiego z zakresu prawa międzynarodowego (w uchwalonym w 1998 r. Regulaminie - zwane "zwyczajnym"). Przy wspomnianym rozszerzeniu członkostwa na magistrów, chodziło przede wszystkim o pracowników MSZ, ale i innych resortów jak Handlu Zagranicznego, Gospodarki Morskiej, Sprawiedliwości, Pracy, Poczty itd. Jednakże ze wspomnianym wyjątkiem, członkostwo Grupy Polskiej - przez jakiś czas w zasadzie automatycznie - oznaczało członkostwo światowego ILA i od początków lat 60. utrzymywało się w granicach ą30 osób. Przypomnijmy, że członkostwo "listy londyńskiej" oznaczało członkostwo pełnoprawne.

Obecnie na "liście londyńskiej" mamy 42 członków (z których 2 osoby wpłacają składki indywidualnie do Siedziby Głównej ILA). Członkowie ci mogą uczestniczyć w pracach komitetów międzynarodowych oraz występować na forum światowych konferencji ILA (i korzystać z 20-25% zniżki opłaty rejestracyjnej za udział w nich), pod warunkiem wcześniejszego wpłacenia składki.

Z rozwojem zainteresowań prawem międzynarodowym - a trzeba podkreślić, że przedmiot ten miał wielkie powodzenie wśród studentów - nie tylko na Wydziałach Prawa, ale i w uczelniach ekonomicznych w okresie przed przełomem 1989 r. w Polsce. Szczęśliwie dla promocji celów Stowarzyszenia stan ten utrzymuje się nadal (przynajmniej w warszawskiej SGH i Akademii Ekonomicznej w Krakowie).

Koniec lat 50. i lata 60. stały się okresem znacznego przyrostu doktoratów nauk prawnych z dziedziny prawa międzynarodowego. W związku z tym, wyłoniła się konieczność uwzględnienia tego faktu przez powołanie kategorii "członkostwa krajowego". W ten sposób wspomniany przyrost doktorów wpłynął na znaczny ilościowy wzrost tego członkostwa, powodując jednoczesne "rozczepienie" dotychczasowego - na dwa rodzaje: - z jednej strony - na potocznie określane "członkostwem krajowym", z drugiej zaś na - "z listy londyńskiej" (podobnie nieformalnie listę tę można by dziś dodatkowo nazwać "listą PAN-owską"). Przy czym członkiem krajowym mogła zostać osoba, od której nadal był wymagany stopień doktora nauk prawnych, wyjątkowo dopuszczając tylko magisterium z prawa międzynarodowego dla wspomnianej kategorii osób zawodowo zajmujących się tą dziedziną prawa.

"Członkostwo krajowe" stanowiło poszerzenie forum promocji celów ILA, a jednocześnie rezerwę do zasilania "listy londyńskiej". Limitem tej ostatniej była i pozostaje liczba fundowanych przez PAN składek członkowskich (obecnie w wysokości 25 GBP od osoby rocznie, które w zasadzie powinny być zbiorowo przekazywane do Londynu). Przez wiele lat liczba ta utrzymywała się w granicach 33-34 członków. Niedawno zaś - być może w uznaniu widocznej aktywności Grupy na forum wewnętrznym i międzynarodowym (a z całą pewnością w związku z regularnym i terminowym wywiązywaniem się Zarządu z wszelkich sprawozdań i preliminarzy budżetowych PAN) - liczba wspomnianych składek podniesiona została do 40. Dla porównania liczby członków GP, warto odnotować, że w niektórych krajach Grupy regionalne ILA skupiają setki ludzi. Na przykład w USA około 350 osób na "liście londyńskiej", a w ponad 60% ludnościowo mniejszej od Polski Holandii około 500 osób, w tym 300 "zwyczajnych" w 1997 r., przy czym gros członków stanowią tam studenci.

W tej sytuacji stworzona została "lista krajowa" członków, na którą wpisywani są członkowie uczestniczący w pracach ILA w kraju (w nowym Regulaminie zwani członkami nadzwyczajnymi). Z listy tej uzupełniana jest w miarę konieczności i możliwości "lista londyńska". Ze wzrostem aktywności GP, członkostwo to ma szansę nieznacznie powiększać się, tak jak wzrosło z 34 członków (na początku lat 90. ub. wieku) do 40 obecnie. Pełna zaś lista GP (z krajowymi, czyli "nadzwyczajnymi" i studenckimi) obejmuje obecnie 240 członków.


wyboru tekstu dokonano na podstawie publikacji prof. Kazimierza Równego

Kontakt

 tel: tel. (+48) 81 44-53-717

 fax: (0-42) 66 55 999

e-mail

 Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Copyright © 2024. Ila. projekt i wykonanie www.pollyart.pl